Zuid-Holland is de motor van de Nederlandse economie, maar staat voor grote uitdagingen. De dichtstbevolkte provincie van Nederland heeft een veelzijdige economie met de arbeidsmarkt als achilleshiel. ‘Met de juiste visie kunnen we groei verbinden met maatschappelijke welvaart en klimaatdoelen’, stellen hoogleraren Frank van Oort en Martijn Burger in de nieuwe whitepaper van Leiden-Delft-Erasmus Universities, die op 15 december 2025 verschijnt.
De centrale vraag in deze whitepaper is: hoe verdient Zuid-Holland in de toekomst haar geld en hoe realiseert het daarbij duurzaam en sociaal de transities die nodig zijn om concurrerend te blijven? Aan de publicatie werkten wetenschappers van de drie universiteiten en externe partners mee.
Perfecte plek voor een transitieknooppunt
De onderzoekers zien in de transities kansen voor een vernieuwde economie. ‘De regio wil de omslag maken naar een schone en duurzame economie, maar staat onder stevige internationale druk’, zegt haveneconoom Larissa van der Lugt (Erasmus Universiteit Rotterdam). Zij ging in gesprek met industrieel ecoloog Arnold Tukker (Universiteit Leiden): ‘Zuid-Holland kan de perfecte plek zijn voor een transitieknooppunt.’
Het verdwijnen van bedrijven biedt ook kansen
Volgens econoom Robert Dur (Erasmus Universiteit Rotterdam) kan verandering zelfs goed uitpakken voor de arbeidsmarkt: ‘Het verdwijnen van bedrijven biedt kansen op de krappe arbeidsmarkt – mits we talent weten aan te trekken’, vult Paul de Hek (SEOR) aan. Dat talent is ook nodig voor groei in AI, quantum en biotechnologie, zegt Zenlin Roosenboom-Kwee (TU Delft). ‘Zuid-Holland is bijzonder sterk in deze domeinen.’
Onszelf beschermen én een gidsregio worden
Klimaat- en ruimtevraagstukken vormen een grote uitdaging voor Zuid-Holland. ‘Maar we kunnen onszelf beschermen en een gidsregio worden voor andere delta’s’, aldus Tatiana Filatova (TU Delft) en Mark Thissen (Planbureau voor de Leefomgeving). Tom Daamen (TU Delft) en Gert-Joost Peek (Hogeschool Rotterdam) zien juist kansen om ruimte slimmer te benutten via de energietransitie.
Het internationale perspectief ontbreekt niet in de whitepaper. Zo vergelijkt econoom Wouter Jacobs, Zuid-Holland met Singapore en noemt een belangrijke succesfactor van de Aziatische stadstaat: ‘Overheidsfunctionarissen werken in Singapore heel intensief samen met bedrijven.’
Iedereen is voor gelijke kansen, maar niet over hoe je ze bereikt
Samenwerking blijft volgens bestuurskundige Sarah Giest (Universiteit Leiden) en Jean-Christophe Spapens (Provincie Zuid-Holland) cruciaal: ‘Besluitkracht organiseren is essentieel voor succesvol economisch beleid.’ En dat beleid moet iedereen raken, benadrukken economen Lieke Beekers (Universiteit Leiden) en Hans van Kippersluis (Erasmus Universiteit Rotterdam): ‘Iedereen is voor gelijke kansen, maar niet iedereen is het eens over hoe je ze bereikt.’
De whitepaper geeft daarmee een breed beeld van de Zuid-Hollandse economie en cases van de Gemeente Den Haag, Leiden Bio Science Park, QuTech en LeQuest brengen de kennis tot leven. Inzichten worden gekoppeld aan concreet en realistisch advies voor beleidsmakers en bestuurders. Zo laat Anton Duisterwinkel van InnovationQuarter zien: ‘Alleen met een stok én een wortel helpt innovatie ons vooruit.’
Bijeenkomst 15 december
De whitepaper ‘De economie van Zuid-Holland: Verdienen – Verdelen – Veranderen’ is vanaf 15 december 2025 te downloaden via de website van Leiden-Delft-Erasmus Universities en wordt die dag aangeboden aan gedeputeerde Meindert Stolk op de bijeenkomst ‘De Economie van Zuid-Holland in Beeld’ in het Provinciehuis in Den Haag.